بررسی بیان ژن 3- هیدروکسی 3- متیل گلوتاریل کوآنزیم A ردوکتاز (HMGR)و گاماترپینن سینتاز (TPS2) تحت تنش کم‌آبی در آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)

چکیده این آزمایش با هدف بررسی بیان ژن‌های دخیل در مسیر بیوسنتز مونوترپن‌ها و برخی صفات مورفولوژی (شامل وزن تر ریشه و اندام هوایی، ارتفاع بوته، طول ریشه و تعداد ساقه جانبی) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تیمار شامل شرایط 100 درصد (T1، شاهد)، 70درصد (T2، تنش ملایم)، 40 درصد (T3، تنش متوسط) و 20 درصد (T4، تنش شدید) ظرفیت مزرعه‌ای در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی کرج در سال ۱۳۹۴ اجرا گردید. نتایج حاصل از صفات مورفولوژی نشان داد که با افزایش تنش کم‌آبی وزن تر ریشه، وزن تر اندام هوایی، ارتفاع بوته، طول ریشه و تعداد ساقه‌های جانبی کاهش یافت. نتایج بررسی بیان ژن‌ها نشان داد که بیشترین میزان بیان ژن‌های TPS2 و HMGR و بیشترین میزان تیمول و کارواکرول در تیمار T2 حاصل شد. روند تغییرات بیان ژن‌های TPS2 و HMGR با روند تغییرات میزان مونوترپن تیمول و کارواکرول در همه تیمارها مشابه بود؛ به‌طوری‌که بیشترین میزان مونوترپن‌ها و بیان ژن‌های TPS2 و HMGR در تیمار T2 و سپس در تیمار T1 مشاهده شد و کمترین نیز در تیمارهای T3 و T4 حاصل شد. در مجموع با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، تنش ملایم بر افزایش بیان ژن‌های TPS2 و HMGRمؤثر بود و منجر به تولید بیشتر مونوترپن‌ها گردید.